Bekkenbodemdysfuncties

Bekkenbodemproblemen: Wat zijn ze en wat kun je eraan doen?

Wat is de bekkenbodem?
De bekkenbodem is een groep spieren en bindweefsel die de organen in het kleine bekken ondersteunt. Deze organen zijn bij vrouwen de blaas, darmen en baarmoeder, en bij mannen de blaas, darmen en prostaat. De bekkenbodem speelt een cruciale rol in verschillende belangrijke functies in je lichaam.

De 4 Belangrijke Functies van de Bekkenbodem

1. Ondersteunende functie
   De bekkenbodemspieren geven steun aan de organen in je bekken. De organen hangen via ligamenten omhoog in je buik en liggen dus niet direct op je bekkenbodem. Wanneer er druk op je onderbuik komt, zoals bij hoesten, niezen of tillen, worden de bekkenbodemspieren aangespannen om deze druk tegen te gaan en stabiliteit te bieden.
2. Sluitende functie
   De bekkenbodem sluit je bekken af aan de onderkant. De spieren spannen zich aan om de anus en plasbuis af te sluiten, en ontspannen vervolgens om het mogelijk te maken om te plassen of ontlasting te hebben. Dit is een belangrijke functie voor het behoud van de controle over je blaas en darmen.
3. Seksuele functie
   De bekkenbodem heeft invloed op seksuele functies. Bij vrouwen ontspant de bekkenbodem om een pijnloze penetratie mogelijk te maken. Bij mannen zorgt de bekkenbodemspanning ervoor dat een erectie kan ontstaan en behouden blijven. Tijdens een orgasme worden de bekkenbodemspieren ritmisch aangespannen en ontspannen.
4. Core functie
   De bekkenbodem maakt deel uit van je core-spieren, samen met de buikspieren, diepe rugspieren, bilspieren en het middenrif. Deze spiergroep stabiliseert je romp en fungeert als een soort korset terwijl je beweegt, tilt en andere fysieke activiteiten uitvoert.

 

Welke klachten kunnen voorkomen?

Klachten van je bekkenbodem kunnen zich op verschillende manieren uiten. De meest voorkomende klachten zijn:

• Incontinentie
  • Urine-incontinentie: Dit is het ongewild verliezen van urine, wat kan optreden bij lachen, hoesten, niezen, tillen of zelfs bij plotselinge bewegingen. Er zijn verschillende vormen van urine-incontinentie, zoals stressincontinentie (bij inspanning), aandrangincontinentie (bij plotselinge aandrang) en gemengde incontinentie (een combinatie van beide).
  • Ontlastingsincontinentie: Dit kan variëren van lichte lekkage tot het onvermogen om ontlasting op te houden. Dit kan een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks leven en kan leiden tot sociaal ongemak en schaamte.
• Prolaps (Verzakking van bekkenorganen)
  • Blaasprolaps (Cystocele): De blaas zakt naar de vaginawand, wat kan leiden tot moeite met plassen of het gevoel van een ‘vol’ of zwaar gevoel in de onderbuik.
  • Baarmoederprolaps: De baarmoeder zakt naar beneden, wat kan leiden tot een drukkend gevoel, problemen met plassen, en soms pijn bij seks.
  • Darmprolaps (Rectocele): Een deel van de darm zakt naar de vaginawand, wat kan leiden tot moeite met ontlasting of een gevoel van onvolledige stoelgang.
• Pijnklachten
  • Bekkenpijn: Dit kan een zeurend of branderig gevoel zijn in de onderbuik, onderrug of het bekken. Vaak verergert de pijn bij langdurig zitten of staan.
  • Pijn bij of na seks: Dit komt vaak voor bij vrouwen met bekkenbodemproblemen en kan veroorzaakt worden door spierspanning, een verzakking van organen of het onvermogen om goed te ontspannen.
• Moeite met plassen of ontlasten
  • Moeite met het volledig legen van de blaas of darmen: Dit kan leiden tot frequente aandrang of een gevoel van incomplete stoelgang, wat het dagelijks functioneren bemoeilijkt.
  • Langzaam urineren of moeite met ontlasten: Het kan voelen alsof het niet goed of snel genoeg gaat, wat kan duiden op verzwakte bekkenbodemspieren die niet effectief kunnen helpen bij het legen van de blaas of darmen.
• Seksuele disfunctie
  • Moeite met orgasme: Door verzwakte of gespannen bekkenbodemspieren kunnen zowel mannen als vrouwen moeite hebben om seksuele spanning op te bouwen of een orgasme te bereiken.
  • Erectiestoornissen: Bij mannen kan een verzwakte bekkenbodem bijdragen aan erectiestoornissen, omdat deze spieren een cruciale rol spelen in het ondersteunen van de erectie.

 

Risicofactoren voor bekkenbodemproblemen

Er zijn verschillende factoren die het risico op bekkenbodemdisfuncties kunnen vergroten:

• Zwangerschap en bevalling: De bekkenbodem wordt tijdens de zwangerschap en bevalling sterk belast, wat kan leiden tot verzwakking of schade aan het weefsel. Vooral een langdurige of zware bevalling kan het risico verhogen.
• Menopauze: Door de afname van oestrogeen tijdens de menopauze neemt de spiermassa af en daalt de doorbloeding van de bekkenbodemspieren. Dit kan het risico op verzakkingen en incontinentie verhogen.
• Operaties: Bepaalde operaties in het bekkengebied, zoals prostaatoperaties bij mannen of een hysterectomie bij vrouwen, kunnen de bekkenbodemspieren of zenuwen beschadigen, wat leidt tot bekkenbodemproblemen.
• Overgewicht: Extra gewicht legt meer druk op de bekkenbodem.
• Chronisch hoesten of tillen: Langdurig hoesten door aandoeningen zoals astma, bronchitis of roken, evenals regelmatig tillen van zware voorwerpen, verhoogt de druk op de bekkenbodem.
• Veroudering: Naarmate je ouder wordt, verliest de bekkenbodem spierkracht en elasticiteit.
• Genetische aanleg: Sommige mensen hebben van nature een zwakkere bekkenbodem of bindweefsel, wat hen meer vatbaar maakt voor bekkenbodemklachten.
• Stress: Chronische stress kan invloed hebben op de spanning van de bekkenbodemspieren, wat kan leiden tot spierspanning of verzwakking.
• Chronische constipatie: Hard drukken tijdens het ontlasten kan de bekkenbodemspieren overbelasten en beschadigen.
• Cognitieve stoornissen: Aandoeningen die het geheugen of de cognitieve functies beïnvloeden, kunnen het vermogen om de blaas of darmen op het juiste moment te legen verminderen.
• Medicatie: Bepaalde medicijnen kunnen de spierfunctie of zenuwgeleiding beïnvloeden en zo bijdragen aan je klachten.

 

Bekkenbodemproblemen bij Kinderen

Bekkenbodemproblemen kunnen niet alleen volwassenen treffen, maar ook kinderen. Sommige van de klachten die volwassenen ervaren, komen ook voor bij kinderen, maar er zijn ook specifieke problemen die vaker bij hen voorkomen.

 

Bedplassen (Nachtelijke Enuresis)

Bedplassen is een veelvoorkomend probleem bij jonge kinderen, maar ook bij oudere kinderen kan het nog steeds voorkomen. Hoewel het vaak als een normaal onderdeel van de ontwikkeling wordt gezien, kunnen sommige kinderen bedplassen door onderliggende bekkenbodemproblemen. Dit kan variëren van een onvolledig ontwikkelde blaasfunctie tot zwakte van de bekkenbodemspieren.

 

Constipatie en Bekkenbodemproblemen bij Kinderen

Constipatie is een veelvoorkomend probleem bij kinderen en kan leiden tot problemen met de bekkenbodem. Bij langdurige constipatie kan de bekkenbodemspanning toenemen, wat het moeilijker maakt om ontlasting goed te produceren of af te geven. Dit kan een vicieuze cirkel veroorzaken waarbij het kind steeds meer moeite heeft met het ontlasten.

 

Oorzaken van constipatie bij kinderen kunnen zijn:

• Onregelmatige stoelgang: Veel kinderen negeren de aandrang, wat kan leiden tot verstopping.
• Onvoldoende vezels en vocht in hun dieet kan ook bijdragen aan constipatie.
• Angst of ongemak: Sommige kinderen hebben angst om op de wc te gaan.

Behandeling kan bestaan uit het verbeteren van de voeding, voldoende vochtinname, en het aanleren van een routine voor toiletbezoek. In sommige gevallen kan bekkenbodemtherapie nuttig zijn.

Natte broekjes doorheen de dag: Sommige kinderen hebben moeite om hun plas op te houden totdat ze naar het toilet kunnen. Dit kan ook wijzen op een zwakke bekkenbodem.

Pijn bij het plassen of ontlasten: Dit kan een signaal zijn van bekkenbodemproblemen, zoals een verkramping van de bekkenbodemspieren

 

Waar kun je terecht voor hulp?

Bij bekkenbodemproblemen is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Je kunt terecht bij:

• Huisarts: Je huisarts kan je doorverwijzen naar een specialist, zoals een uroloog, gynaecoloog, gastro-enteroloog of bekkenbodemtherapeut, afhankelijk van je klachten.
• Bekkenbodemkinesitherapeuten: Deze therapeuten zijn gespecialiseerd in het behandelen van bekkenbodemproblemen en kunnen je helpen met oefeningen, ontspanningstechnieken en adviezen over het versterken van je bekkenbodem.
• Verenigingen en websites: Er zijn verschillende organisaties die informatie en ondersteuning bieden aan mensen met bekkenbodemproblemen:
  • Bicap
  • Pelvired

 

Wat kun je zelf doen?

Naast professionele behandeling zijn er verschillende zelfzorgmaatregelen die je kunt nemen om de gezondheid van je bekkenbodem te verbeteren:

• Bekkenbodemoefeningen: Oefeningen om de bekkenbodem te versterken, zoals Kegel-oefeningen, kunnen helpen bij het voorkomen en behandelen van incontinentie en prolaps. Deze oefeningen kunnen eenvoudig thuis worden gedaan en helpen de bekkenbodemspieren te versterken, zodat ze beter in staat zijn om hun functies uit te voeren.
• Inbouwen van beweging in je dagelijks leven: Het regelmatig inbouwen van beweging en sport kan de kracht en elasticiteit van je bekkenbodemspieren verbeteren. Beweging helpt niet alleen om de spieren te versterken, maar het bevordert ook een goede doorbloeding. Activiteiten zoals wandelen, fietsen of zwemmen kunnen gunstig zijn. Daarnaast zijn oefeningen zoals yoga of pilates ook ideaal voor het versterken van de core-spieren, waaronder de bekkenbodem.
• Juiste houding op het toilet: Het aannemen van een goede houding tijdens het toiletbezoek kan de druk op je bekkenbodem verminderen. Zorg ervoor dat je rechtop zit met je voeten plat op de grond of op een kleine verhoging, zodat je benen in een lichte hoek staan. Dit maakt het makkelijker om je darmen of blaas te legen zonder extra druk op de bekkenbodem uit te oefenen.
• Niet persen: Het is belangrijk om niet te persen wanneer je naar het toilet gaat. Persen kan de bekkenbodemspieren overbelasten en bijdragen aan klachten zoals prolaps of incontinentie. Geef je lichaam de tijd om de blaas of darmen op een natuurlijke manier te legen. Als het niet lukt, probeer dan even te ontspannen en opnieuw te proberen zonder extra druk uit te oefenen.
• Voeding: Een vezelrijke voeding helpt bij het voorkomen van constipatie, wat de bekkenbodemspieren kan belasten. Vezels bevorderen een gezonde stoelgang en helpen bij het verminderen van het risico op constipatie en de behoefte om te persen. Zorg ook voor voldoende vochtinname, wat belangrijk is voor een gezonde werking van je blaas en darmen.