Wat is neurologopedie?
Neurologopedie richt zich op de behandeling van volwassenen met slik-, spraak- en taalproblemen ten gevolge van een neurologische aandoening:
• Hersenbloeding of -infarct
• Hersentrauma
• Hersentumor of -infectie
• Ziekte van Parkinson
• Multipele Sclerose (MS)
• Amyotrofe Lateraal Sclerose (ALS)
• Spinocerebellaire ataxie (SCA)
• Ziekte van Huntington
• …
Wij brengen de aard, ernst en impact van deze problemen in kaart en maken een behandelplan op maat. Hierbij staat informatieverlening, advisering en coaching van de persoon zelf en zijn of haar omgeving centraal. Daarbij werken wij ook steeds samen met de behandelende genees-heerspecialist, huisarts en/of neurokinesist.
Neurogene spraakstoornissen
I. Dysartrie
Problemen met spreken door een verstoorde motorische uitvoering van de spraak (ademhaling, stem en articulatie):
• onduidelijke uitspraak
• moeite met de uitspraak van bepaalde klanken/klankcombinaties/woorden
• te snel/traag spreektempo
• monotone spraak
• te zacht/luid/hoog/laag stemgeluid
• hees of schor stemgeluid
• nasale spraak
• problemen met ademhaling tijdens spreken
Wat kunnen wij doen?
• verbeteren spraakverstaanbaarheid
• specifieke oefeningen voor ademhaling, stem, uitspraak, spreektempo en intonatie
• evt. communicatiehulpmiddelen inschakelen
II. Verbale apraxie
Problemen met spreken door een verstoorde
motorische programmering van de spraak:
• zoekend mondgedrag naar de juiste articulatie
• startproblemen
• langzamere spraak
• meer moeite met medeklinkers/lange woorden
• klanken weglaten/vervangen/vervormen
Wat kunnen wij doen?
• intensieve spraaktherapie om de planning en coördinatie van de spraak te verbeteren
• evt. communicatiehulpmiddelen inschakelen
Neurogene taalstoornis (afasie)
Problemen met het begrijpen van taal:
• niet begrijpen wat iemand zegt
• niet begrijpen wat men leest
• moeite hebben om een gesprek te volgen
Problemen met het gebruiken van taal:
• moeite met schrijven
• moeite met het vormen van zinnen
• niet kunnen zeggen/opschrijven wat men wil
• zoeken naar woorden
• delen van woorden of klanken verwisselen
• niet-bestaande woorden gebruiken
• woorden verwisselen
• moeite om deel te nemen aan een gesprek
Wat kunnen wij doen?
• oefenen op begrijpen en spreken (o.a. woordvinding, zinsvorming, opdrachtbegrip)
• oefenen op lezen en schrijven
• zo goed mogelijk communiceren in het dagelijkse leven
• evt. communicatiehulpmiddelen inschakelen
Slikstoornis (dysfagie)
Problemen met eten, drinken of wegslikken speeksel
Hoe kunt u slikproblemen herkennen?
• moeite met kauwen
• hoesten voor/tijdens/na het slikken
• voedsel blijft achter in de mond/keel
• keelschrapen/kuchen/natte stem na het slikken
• gevaar voor verstikking, longontsteking, ongewild gewichtsverlies
Wat kunnen wij doen?
• oefeningen ter verbetering van het slikken
• aanleren van compenserende sliktechnieken
• aanpassen van omgeving/houding/eet- en drinkgerei/consistentie van voeding en dranken
Perifere facialisparese (aangezichtsverlamming)
Verlamming in één gelaatshelft door schade aan de gezichtszenuw
Welke problemen ontstaan er?
• asymmetrie in het gelaat
• moeite met het bewegen van gelaatsspieren
• moeite met oog- en lipsluiting
• zwakte of stijfheid in het gelaat
• ongewenste meebewegingen (synkinesen)
• moeite met lachen/spreken/eten en drinken/ gezichtsuitdrukkingen maken
Wat kunnen wij doen?
Oefeningen voor:
• ontspanning en (zelf)massage
• oog- en lipsluiting
• coördineren van afzonderlijke spieren
• beheersing van synkinesen
• spreken en gelaatsuitdrukkingen