Je moet alweer thuis werken. Je begrijpt prima waarom dat noodzakelijk is in deze tijden, maar je bent het zo beu om minder productief te zijn met rennende kinderen om je heen. Het levert ontzettend veel stress op! Om het werk in te halen sla je je pauzes maar over of je schuift tussendoor snel iets naar binnen om te eten. Het is nog moeilijker om geconcentreerd te blijven met die pijnlijke nek! Je schuift eens naar voren en naar achteren in je stoel waarbij je probeert een “goede” houding aan te nemen, vervloekt binnensmonds je slechte bureaustoel en begint terug te werken.

Herkenbaar? Ik merk dat er momenteel, misschien nog wel meer dan voor deze pandemie, veel thuiswerkende mensen zijn met klachten. Een diversiteit aan klachten zoals nekklachten, hoofdpijn, schouderproblematiek, rugklachten enzovoorts. Als ik vraag naar de mogelijke oorzaak, worden er door patiënten vaak twee factoren aangegeven. De eerste is een “slechte” houding bij het telewerken en de tweede is een toename van stress.

De mythe van de slechte houding
Ik wil eerst ingaan op de houding. Er zijn diverse studies gedaan over ergonomie, zoals aangepaste armsteunen, een ergonomische muis etc. Er is nauwelijks bewijs dat deze hulpmiddelen pijnverminderend of preventief werken bij nek-/schouderklachten.
Waarom is ergonomie dan nog steeds zo populair? Naar mijn mening heeft dit te maken met de hoeveelheid geld die hierin omgaat. Er is ontzettend veel aangepast materiaal beschikbaar van zitkussens tot houdingsshirts, er worden dure cursussen over til- en heftechnieken gegeven aan bedrijven en er zijn zelfs speciale ergonomie-experts. Het zou zonde zijn om een geloof wat nog zo sterk heerst niet uit te buiten, toch?

Met betrekking tot de houding zien we steeds meer studies die aangeven dat een bepaalde houding of soort beweging niet meer of minder klachten geeft.
Een eerste voorbeeld is de “text-neck”. Onderzoekers dachten dat de voorovergekantelde positie van de nek bij het bekijken van een gsm of I-pad zou zorgen voor meer nekklachten en hebben een onderzoek verricht. De conclusie was dat de houding van de nek niet uitmaakte bij het al dan niet ontwikkelen van nekklachten!
Een tweede voorbeeld is eigenlijk iets dat iedereen wel kent. Vroeger (en soms helaas nog!) werd ons aangeleerd om bij tillen en bukken door de benen te gaan om zo de rug te ontlasten of zelfs te “beschermen”. Na tal van studies blijkt daar niets van waar te zijn! De rug is een van de sterkste structuren die ons lichaam kent en is prima in staat om goed te bewegen in tal van situaties.
Gewichtsheffers tillen enorme gewichten op en blijken geen rechte rug te hebben, maar hebben zelfs iets plooiing in de onderrug.

Wel zijn er steeds meer aanwijzingen voor het feit dat beweging belangrijk is. Een zittende leefstijl en onvoldoende bewegen kunnen gekoppeld zijn aan tal van lichamelijke klachten, waaronder hart- en vaatziekten, een verhoogd risico op kanker en pijnklachten aan het bewegingsapparaat.
We weten dat oefentherapie een positieve invloed heeft op pijn en beperkingen bij onder andere nek-schouderklachten, al dan niet gecombineerd met “hands-on” therapie.

De invloed van stress
Eerder heb ik gesproken over de invloed van stress. Dit kan te maken hebben met situaties op het werk of in je thuissituatie, maar ook bijvoorbeeld bij angst, boosheid en verdriet.
Stress heeft bepaalde effecten op het lichaam die op de korte termijn heel nuttig zijn om een actie te kunnen ondernemen. Het klassieke voorbeeld is hierbij dat als je oog in oog staat met een leeuw, het nuttig is als je bloeddruk toeneemt, je hartslag omhoog gaat, je spierspanning stijgt en je hypergevoelig bent voor alles dat er in je omgeving gebeurt. Dit zorgt er voor dat je kunt vluchten of kunt vechten!

Als je langdurig stress hebt, is dit niet zo goed voor het lichaam. De constante hoge spierspanning en de hypergevoeligheid van het zenuwstelsel kunnen ervoor zorgen dat je sneller pijnprikkels ervaart en dat klachten langer blijven bestaan. Ook herstelt je lichaam minder snel. Dit is niet alleen bij stress, maar ook als je langdurig slecht of te weinig uren slaapt.

De monteur
Er wordt vaak door verschillende zorgverleners gekeken naar onze wervelkolom zoals een monteur kijkt naar een auto. Wervels die “scheef” staan, tussenwervelschijven die “verschuiven”, wat zogezegd “recht” gezet moet worden om terug te kunnen naar een pijnvrij bestaan. Een mens is absoluut geen machine en pijn is vaak een combinatie van een overprikkeld zenuwstelsel, onder- of overbelasting, slecht slapen e.a. Een aantal van die zaken kunnen we beïnvloeden.
Het losmaken van de spieren of de wervelkolom is helemaal niet slecht om je op gang te helpen, maar heeft vooral als effect dat we het zenuwstelsel wat kalmeren zodat beweging gemakkelijker wordt en niet om je “recht” te zetten, want dat is helemaal niet nodig. Bijna iedereen heeft wel een kleine afwijking in de wervelkolom en hoeft daar zelfs helemaal geen last van te hebben! Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende topsporters met scoliose (een zijwaartse S-kromming van de wervelkolom) die geweldige prestaties kunnen neerzetten zonder pijn of beperkingen.

Een lang verhaal kort
Al bij al merk je het al: nek-schouderklachten zijn complex en er kunnen meerdere zaken spelen die je klachten kunnen beïnvloeden. Als kinesist is het mijn taak en voorrecht om samen met jou deze zaken op te sporen en positief te beïnvloeden, zodat je klachten kunnen verminderen. We doorbreken samen de cirkel, waardoor je kunt herstellen en terug actief kunt zijn, zodat je de activiteiten die jij belangrijk vindt weer kunt oppakken!

Auteur: Femke Oudshoorn